[justify]We współczesnym świecie coraz więcej osób dotyka [b]syndrom wypalenia zawodowego[/b]. Jest to skutek ciągłego stresu i przepracowania. Permanentne przeciążenie, zbyt duża presja wywierana przez otoczenie na osiąganie wyników, wymaganie ciągłej dyspozycyjności czy też bezustanna gonitwa sprawia, że burnout rozwija się stopniowo, a jego konsekwencje mogą doprowadzić do zespołu przewlekłego zmęczenia a nawet depresji. [/justify] [justify]Zjawisko jest na tyle poważne iż Światowa Organizacja Zdrowia ( WHO) wpisała wypalenie zawodowe do Międzynarodowej Statystycznej Klasyfikacji Chorób i Problemów Zdrowotnych ICD-11. Co prawda nie została uznana za jednostkę chorobową, ale jest istotnym czynnikiem wpływającym na rozwój chorób lub pogorszenie stanu zdrowia. Wypalenie zawodowe następuje w momencie, gdy praca przestaje dawać satysfakcję, pracownik nie jest doceniany, przestaje się angażować, popada w rutynę i jest niezadowolony ze swojego zajęcia, które kiedyś sprawiało mu radość. Ma narzuconą ogromną liczbę obowiązków, a brakuje mu czasu na odpoczynek nie tylko fizyczny, ale również psychiczny. Z drugiej strony jest to sytuacja, w której nie chce się zwolnić z pracy, nie chce niczego zmienić, aby nie okazać słabości. W ten sposób coraz głębiej brnie w opisany stan.[/justify] [justify][/justify] [justify]Dawniej uważano, że termin ten dotyczy głównie zawodów, w których występuje ciągły kontakt z ludźmi i zaangażowanie emocjonalne w ich problemy np. pracowników socjalnych, nauczycieli, pielęgniarek czy kadr zarządzających. Obecnie dominuje pogląd iż ,,nie ma już takiego zawodu w którym ryzyko wypalenia nie istniałoby w takiej czy innej formie” Sven Max Litzke, Horst Schuh (2007, s.173) [/justify] [justify][b]Wypalenie zawodowe to[/b] proces, który rozwija się powoli i przechodzi przez różne fazy. Pierwszą jest stadium ostrzegawcze czyli wyczerpanie emocjonalne. Poczucie wyeksploatowania, ciągłe zmęczenie, utrata energii i motywacji do działania, zwiększona drażliwość, impulsywność, przygnębienie, rozpad przyjaźni, pesymizm, problemy somatyczne, coraz mniejsze zainteresowanie sprawami zawodowymi, a czas wolny od pracy nie daje odpowiedniego odprężenia i regeneracji sił.  [/justify] [justify]W celu ochrony przed opisanymi skutkami przechodzi do fazy drugiej czyli depersonalizacji i cynizmu.  Pracownik przejawia negatywną lub obojętną postawę wobec innych ludzi np. kontrahentów czy też współpracowników. Jego relacje stają się chłodne, zdystansowane i bardzo powierzchowne. Bywa, że za swoje niepowodzenia w pracy obwinia innych. [/justify] [justify]Ostatnia fazą jest brak efektywności. Ten etap jest najgroźniejszy, ponieważ skutkuje negatywnym postrzeganiem siebie i swoich umiejętności. Pracownik ma poczucie braku osobistych osiągnięć oraz kompetencji zawodowych. Sukcesywnie traci zdolności rozwiazywania bieżących problemów i nie radzi sobie z napięciem. [/justify] [center][b][size=3]Czy można się uchronić przed wypaleniem zawodowym?[/size][/b][/center] [center][/center] [justify]Odpowiedź nie jest oczywista, ponieważ wiele osób ma skłonność do poświęcania całej swojej energii wyłącznie pracy. Są to zazwyczaj osoby ambitne, mocno zaangażowane w wykonywaną pracę, silnie zmotywowane do pełnienia ważnych ról i zadań, które żyją w przekonaniu o byciu niezastąpionym. Często kierują się zasadą ,,że jak nie ja to kto?”. W tej gonitwie zapominają o sobie, o stawianiu granic, o wypoczynku i odpowiedniej higienie pracy Tracą balans pomiędzy życiem zawodowym, a prywatnym..[/justify] [justify][/justify] [justify]Aby uchronić się przed zgubnymi skutkami syndromu burnout pracownik nie powinien narzucać sobie zbyt wielu obowiązków, którym nie da rady sprostać. Trzeba rozgraniczyć życie prywatne od pracy. Znaleźć czas na hobby, na spotkania z przyjaciółmi, na spędzanie czasu z rodziną. Bardzo ważne jest również dbanie o kondycję fizyczną. Regularne treningi poprawiają sylwetkę, a jednocześnie są doskonałym sposobem radzenia sobie ze stresem. Warto zadbać o zdrowy sen. Zarówno o jego długość, jak też jakość. I najważniejsza sprawa to urlop, dzięki któremu można oderwać się od codziennych spraw zawodowych i wrócić z nową energią. To podniesie efektywność w pracy. [/justify] [justify]Jeśli mimo to nasz stan psychiczny nadal się nie poprawia, wtedy konieczna jest psychoterapia. Dzięki niej będziemy mogli zrozumieć, dlaczego praca zawładnęła naszym życiem, dlaczego wpadliśmy w pułapkę wypalenia i jak przerwać to błędne koło. [/justify] Małgorzata Cymborska Trener pracy