[justify][size=3][font=sans-serif]W celu formalnego potwierdzenia posiadanej niepełnosprawności wydawane są orzeczenia o niepełnosprawności oraz orzeczenia o stopniu niepełnosprawności. Są one podstawą do przyznania różnego rodzaju świadczeń ulg i uprawnień jakie przysługują osobom z niepełnosprawnościami.[/font][/size][/justify] [justify][/justify] [justify][size=3][font=sans-serif]Osoby z niepełnosprawnościami mogą legitymować się różnymi rodzajami orzeczeń, najczęściej spotykanymi są :[/font][/size][/justify] [justify][ul] [li][size=3][font=sans-serif]orzeczenie o niepełnosprawności wydawane przez miejskie/powiatowe zespoły ds. orzekania  o niepełnosprawności,[/font][/size][/li] [li][size=3][font=sans-serif]orzeczenia o stopniu niepełnosprawności wydawane przez miejskie/powiatowe zespoły ds. orzekania o niepełnosprawności,[/font][/size][/li] [li][size=3][font=sans-serif]orzeczenia lekarza orzecznika Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.[/font][/size][/li] [/ul] [/justify] [justify][size=3][font=sans-serif]Jako orzeczenia wydane w drodze odwołania do w/w orzeczeń występują orzeczenia wydawane przez wojewódzkie zespoły do spraw orzekania o niepełnosprawności, orzeczenia komisji lekarskiej Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz orzeczenia Sądów.[/font][/size][/justify] [justify][/justify] [justify][size=3][font=sans-serif]Podstawą stwierdzenia niepełnosprawności w świetle ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 roku o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych są również orzeczenia wydane przed wejściem w życie w/w ustawy tj. przed dniem 1 stycznia 1998 roku, pod warunkiem ze wciąż obowiązują czyli w praktyce zostały wydane na czas nieokreślony. Są to orzeczenia wydawane przez Komisje do spraw inwalidztwa i zatrudnienia, orzeczenia Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego oraz orzeczenia wydawane przez Ministerstwo Obrony Narodowej  Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji.[/font][/size][/justify] [justify][/justify] [justify][size=3][font=sans-serif]Jakie są stopnie niepełnosprawności?[/font][/size][/justify] [justify][/justify] [justify][size=3][font=sans-serif]Miejskie/powiatowe zespoły ds. orzekania o niepełnosprawności orzekają trzy stopnie niepełnosprawności:[/font][/size][/justify] [justify][ul] [li][size=3][font=sans-serif]znaczny,[/font][/size][/li] [li][size=3][font=sans-serif]umiarkowany,[/font][/size][/li] [li][size=3][font=sans-serif]lekki.[/font][/size][/li] [/ul] [/justify] [justify][size=3][font=sans-serif]Osoby które nie ukończyły 16 roku życia zaliczane są do osób niepełnosprawnych jeżeli maja naruszoną sprawność fizyczną lub psychiczną o przewidywanym okresie trwania powyżej 12 miesięcy, z powodu wady wrodzonej, długotrwałej choroby lub uszkodzenia organizmu, powodującą konieczność zapewnienia im całkowitej opieki lub pomocy w zaspokajaniu podstawowych potrzeb życiowych w sposób przewyższający wsparcie potrzebne osobie w danym wieku (art. 4a ustawy o rehabilitacji). [/font][/size][/justify] [justify][/justify] [justify][size=3][font=sans-serif]Wskazania który ze stopni powinien zostać przyznany znajdują się w art. 4 ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych.[/font][/size][/justify] [justify][/justify] [justify][size=3][font=sans-serif]Do [u]znacznego stopnia niepełnosprawności[/u] zalicza się osobę z naruszoną sprawnością organizmu, niezdolną do pracy albo zdolną do pracy jedynie w warunkach pracy chronionej i wymagającą, w celu pełnienia ról społecznych, stałej lub długotrwałej opieki i pomocy innych osób w związku z niezdolnością do samodzielnej egzystencji.[/font][/size][/justify] [justify][size=3][font=sans-serif] [/font][/size][/justify] [justify][size=3][font=sans-serif]Do [u]umiarkowanego stopnia niepełnosprawności[/u] zalicza się osobę z naruszoną sprawnością organizmu, niezdolną do pracy albo zdolną do pracy jedynie w warunkach pracy chronionej lub wymagającą czasowej albo częściowej pomocy innych osób w celu pełnienia ról społecznych.[/font][/size][/justify] [justify][size=3][font=sans-serif] [/font][/size][/justify] [justify][size=3][font=sans-serif]Do [u]lekkiego stopnia niepełnosprawności zalicza[/u] się osobę o naruszonej sprawności organizmu, powodującej w sposób istotny obniżenie zdolności do wykonywania pracy, w porównaniu do zdolności, jaką wykazuje osoba o podobnych kwalifikacjach zawodowych z pełną sprawnością psychiczną i fizyczną, lub mającą ograniczenia w pełnieniu ról społecznych dające się kompensować przy pomocy wyposażenia w przedmioty ortopedyczne, środki pomocnicze lub środki techniczne.[/font][/size][/justify] [justify][/justify] [justify][size=3][font=sans-serif] Zgodnie z zapisami ustawy o rehabilitacji zawartymi w art. 2 za warunki pracy chronionej należy uznawać pracę z zakładzie pracy chronionej lub zakładzie aktywności zawodowej.[/font][/size][/justify] [justify][/justify] [justify][size=3][font=sans-serif]Czy zatem sobą posiadające znaczny lub umiarkowany stopień nieoprawności nie może podjąć legalnego zatrudnienia poza zakładem pracy chronionym lub zakładem aktywności zawodowej?[/font][/size][/justify] [justify][/justify] [justify][size=3][font=sans-serif]Odpowiedz znajdziemy w art. 4 ust. 5 ustawy o rehabilitacji. Zgodnie treścią normy zawartej przepisie zaliczenie do znacznego lub umiarkowanego stopnia niepełnosprawności  nie wyklucza możliwości zatrudnienia tej osoby u pracodawcy niezapewniającego warunków pracy chronionej w przypadkach:[/font][/size][/justify] [justify][ul] [li][size=3][font=sans-serif]przystosowania przez pracodawcę stanowiska do potrzeb osoby niepełnosprawnej,[/font][/size][/li] [li][size=3][font=sans-serif]zatrudnienia w formie telepracy.[/font][/size][/li] [/ul] [/justify] [justify][size=3][font=sans-serif]Na podstawie art. 5 ustawy o rehabilitacji orzeczenia lekarza orzecznika Zakładu Ubezpieczeń Społecznych są traktowane na równi z orzeczeniami wydanymi przez miejskie/powiatowe zespoły o niepełnosprawności.[/font][/size][/justify] [justify][/justify] [justify][size=3][font=sans-serif]Orzeczenie lekarza orzecznika Zakładu Ubezpieczeń Społecznych o: [/font][/size][/justify] [justify][ul] [li][size=3][font=sans-serif]całkowitej niezdolności do pracy, ustalone na podstawie art. 12 ust. 2, i niezdolności do samodzielnej egzystencji, ustalone na podstawie art. 13 ust. 5 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych traktowane jest na równi z orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności,[/font][/size][/li] [li][size=3][font=sans-serif]całkowitej niezdolności do pracy, ustalone na podstawie art. 12 ust. 2 ustawy wymienionej w pkt 1, jest traktowane na równi z orzeczeniem o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności,[/font][/size][/li] [li][size=3][font=sans-serif]częściowej niezdolności do pracy, ustalone na podstawie art. 12 ust. 3, oraz celowości przekwalifikowania, o którym mowa w art. 119 ust. 2 i 3 ustawy wymienionej w pkt 1, jest traktowane na równi z orzeczeniem o lekkim stopniu niepełnosprawności.[/font][/size][/li] [/ul] [/justify] [justify][size=3][font=sans-serif][b]Należy również zdecydowanie podkreślić że orzeczenie wydane przez lekarza orzecznika Zakładu Ubezpieczeń Społecznych nie jest przeszkodą do podjęcia zatrudnienia zarówno na otwartym jaki i chronionym rynku pracy. Zgodnie z treścią art. 13 ust.4 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych Zachowanie zdolności do pracy w warunkach określonych w przepisach o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych nie sanowi przeszkody do orzeczenia całkowitej niezdolności do pracy.[/b][/font][/size][/justify] [justify][/justify] [justify][size=3][font=sans-serif]Konkludując oceniając możliwość podjęcia zatrudnienia przez osobę z niepełnosprawnością nie należy kierować się literalnym brzmieniem zapisów orzeczenia o niepełnosprawności.[/font][/size][/justify] [justify] Dariusz Dziuban,  Prawnik[/justify]