W celu uzyskania orzeczenia o stopniu niepełnosprawności należy złożyć odpowiedni wniosek i dokumentację medyczną do Miejskiego lub Powiatowego Zespołu do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności, ponieważ to właśnie te instytucje zajmują się realizacją zadań, które określa ustawie z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych i wydanych na jej podstawie przepisów wykonawczych oraz innych aktów prawnych. Do zadań Miejskich oraz Powiatowych Zespołów do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności należą: • orzekanie o niepełnosprawności osób, które nie ukończyły 16 roku życia, • orzekanie o stopniu niepełnosprawności osób, które ukończyły 16 rok życia, • wydawanie orzeczeń do ulg i uprawnień dla osób posiadających orzeczenia o inwalidztwie lub niezdolności do pracy, • wydawanie legitymacji dokumentujących niepełnosprawność lub stopień niepełnosprawności na podstawie prawomocnych orzeczeń o niepełnosprawności, stopniu niepełnosprawności lub orzeczeń o wskazaniach do ulg i uprawnień, • wydawanie kart parkingowych osobom niepełnosprawnym lub placówkom. Miejskie oraz Powiatowe Zespoły orzekają również do celów pozarentowych, między innymi takich jak: • uzyskania odpowiedniego zatrudnienia (np. w zakładzie pracy chronionej, zakładzie aktywności zawodowej); • uzyskania dofinansowania do sprzętu rehabilitacyjnego, przedmiotów ortopedycznych, środków pomocniczych (np. wózek inwalidzki, aparat słuchowy), • korzystania z turnusów rehabilitacyjnych, • skierowania do odpowiedniej formy kształcenia, • skierowania do warsztatów terapii zajęciowej, • uzyskania stosownych przywilejów w ruchu drogowym, • uzyskania zasiłku pielęgnacyjnego i innych świadczeń rodzinnych oraz pomocy społecznej, • uzyskania ulg i uprawnień na podstawie odrębnych przepisów. Zespoły orzekają na wniosek zainteresowanej osoby lub na wniosek przedstawiciela ustawowego. W charakterze strony może wystąpić również ośrodek pomocy społecznej, a także takie instytucje jak domy pomocy społecznej. Orzeczenia wydają co najmniej dwuosobowe składy orzekające, w których zasiada lekarz specjalista w dziedzinie, której dotyczy schorzenie osoby wnioskującej oraz – w zależności od celu złożenia wniosku – doradca zawodowy, pracownik socjalny, psycholog lub pedagog. Aby uzyskać orzeczenie o niepełnosprawności lub stopniu niepełnosprawności należy złożyć: 1. wniosek o wydanie orzeczenia o niepełnosprawności, 2. zaświadczenie o stanie zdrowia wypełnione na druku dla potrzeb orzekania o niepełnosprawności, 3. inne dokumenty mogące mieć wpływ na ustalenie niepełnosprawności lub stopnia niepełnosprawności – w szczególności: karty leczenia szpitalnego, wyniki badań, konsultacje specjalistyczne i inne dokumenty medyczne. Natomiast, aby uzyskać orzeczenie o wskazaniach do ulg i uprawnień należy złożyć: 1. orzeczenie o inwalidztwie lub niezdolności do pracy, 2. posiadaną dokumentację medyczną, 3. inne dokumenty mogące mieć wpływ na ustalenie wskazań do ulg i uprawnień. Osoba niepełnosprawna posiadająca orzeczenie o niepełnosprawności lub stopniu niepełnosprawności wydane na czas określony może ubiegać się z wnioskiem o ponowne ustalenie stopnia niepełnosprawności, nie wcześniej niż na 30 dni przed upływem ważności posiadanego orzeczenia. Warto nadmienić, iż Zespoły nie są odpowiedzialne za wypłacanie środków finansowych . Orzeczenie jest tylko dokumentem, który potwierdza, iż osoba posiada niepełnosprawność. Świadczenia,ulgi oraz uprawnienia, które przysługują osobie niepełnosprawnej zależne są od orzeczonego stopnia niepełnosprawności, a w niektórych przypadkach także od kodu schorzenia lub konkretnego wskazania, które zostało zaznaczone w orzeczeniu. Jeśli osoba chce się ubiegać o konkretne uprawnienia, ulgi bądź świadczenia musi wydane przez dany Zespół orzeczenie złożyć we właściwej dla swojego miejsca zamieszkania instytucji, która zajmuje się przyznawaniem świadczeń i ulg. Karolina Kowalska Trener pracy