[justify][size=3][font=sans-serif][color=black]Obecny poziom aktywności zawodowej osób z niepełnosprawnością, szczególnie tych u których stwierdzamy znaczny stopień niepełnosprawności, zdecydowanie odbiega od standardów obowiązujących w krajach rozwiniętych Europy i świata. Biorąc pod uwagę jak ważne jest bycie aktywnym zawodowo dla każdego człowieka, bez względu na stopień jego niepełnosprawności, nie można zgodzić się z taką sytuacją. [/color][/font][/size][/justify] [justify][size=3][font=sans-serif][color=black]Od ostatnich kilkunastu lat powoli zaczynały się odradzać formy zatrudnienia osób z niepełnosprawnością. Były to jednak w zdecydowanej większości zakłady pracy chronionej rekrutujące głownie osoby z lekkim stopniem niepełnosprawności. Nie wpłynęło to jednak znacząco na poprawę zatrudnienia w grupie osób z niepełnosprawnością intelektualną, autyzmem, chorobą psychiczną czy niepełnosprawnością sprzężoną. [/color][/font][/size][/justify] [justify][color=black][size=3][font=sans-serif]Społeczność osób niepełnosprawnych jest ogromnie zróżnicowana. Przedmiotem zainteresowania w procesie rehabilitacji zawodowej są tylko niektóre z osób niepełnosprawnych. Według definicji osoba niepełnosprawna to jednostka , której szanse na uzyskanie, utrzymanie i awans we właściwym zatrudnieniu są poważnie ograniczone na skutek fizycznej lub psychicznej niepełnosprawności oficjalnie stwierdzonej. Warto też w tym miejscu podać ogólną definicję rehabilitacji. Odnosząc się do modelu interpersonalnego przebiegu praktyki rehabilitacyjnej, można przyjąć, że rehabilitacja zawodowa jest to proces zachodzący między ludźmi, gdzie jedną z osób jest osoba z niepełnosprawnością, w którym działania pozostałych osób wywołują w niej i w środowisku pracy zmiany, upodobniając tym samym jej funkcjonowanie w sytuacji pracy coraz bardziej do funkcjonowania zawodowego osób pełnosprawnych. Rehabilitację zawodową należy postrzegać jako aspekt szeroko rozumianej rehabilitacji społecznej, szczegółowo skupiający się na przygotowaniu osoby niepełnosprawnej do podejmowania aktywności zawodowych i właściwym pełnieniu roli pracownika. Efektem końcowym będzie zmiana zachowania rehabilitowanego i zmiana w środowisku pracy, w wyniku której pełnienie przez niego roli pracownika będzie podobne do osób w pełni sprawnych. Jeden z prekursorów rehabilitacji zawodowej w Polsce - Aleksander Hulek proponuje, aby organizując proces rehabilitacji zawodowej i planując zatrudnienie należy pamiętać o tym, że: [/font][/size][/color] [ul] [li][color=black][size=3][font=sans-serif]każda osoba niepełnosprawna pomimo uszkodzenia organizmu zachowuje pewne sprawności i dyspozycje, które przy zastosowaniu odpowiednich środków oraz w odpowiednich warunkach, są podstawą do podjęcia szkolenia a następnie pracy;[/font][/size][/color][/li] [/ul] [/justify] [justify][color=black][size=3][font=sans-serif]Rehabilitacja zawodowa jest dyscypliną, która zajmuje się problemami zawodowymi osób z niepełnosprawnościami. Obejmuje ona proces składający się z kilku etapów: [/font][/size][/color] [ul] [li][color=black][size=3][font=sans-serif]ocena zdolności do pracy osoby z niepełnosprawnością,[/font][/size][/color][/li] [li][color=black][size=3][font=sans-serif]poradnictwo zawodowe,[/font][/size][/color][/li] [li][color=black][size=3][font=sans-serif]przygotowanie zawodowe z uwzględnieniem perspektywy zatrudnienia,[/font][/size][/color][/li] [li][color=black][size=3][font=sans-serif]dobór odpowiedniego miejsca pracy i jego wyposażenie.[/font][/size][/color][/li] [/ul] [/justify] [justify][size=3][font=sans-serif][color=black]Można powiedzieć, że specjaliści zaangażowani w tym procesie towarzyszą osobie niepełnosprawnej w wyborze zawodu, przygotowaniu do pracy, znalezieniu pracy, adaptacji zawodowej w początkowym okresie zatrudnienia. [/color][/font][/size][/justify] [justify][size=3][font=sans-serif][color=black]Występują różne formy rehabilitacji zawodowej i zatrudnienia osób niepełnosprawnych: [/color][/font][/size] [ol] [li][size=3][font=sans-serif][color=black]Warsztaty terapii zajęciowej – stwarzają osobom niepełnosprawnym z upośledzeniem uniemożliwiającym aktualnie podjęcie pracy, możliwość udziału w rehabilitacji społecznej i zawodowej przez terapię zajęciową.[/color][/font][/size][/li] [li][size=3][font=sans-serif][color=black]Zakłady Aktywności Zawodowej – tworzone celem zatrudnienia osób niepełnosprawnych w stopniu znacznym, poprzez prowadzenie rehabilitacji społecznej i zawodowej a także pomoc w przygotowaniu do samodzielnego i aktywnego życia i funkcjonowania w społeczeństwie.[/color][/font][/size][/li] [li][size=3][font=sans-serif][color=black]Zakłady pracy chronionej – firmy o różnej formie organizacji, które prowadzą działalność gospodarczą, zatrudniające określoną liczbę pracowników z różną niepełnosprawnością.[/color][/font][/size][/li] [li][size=3][font=sans-serif][color=black]Szkoły zawodowe specjalne oraz szkoły przysposabiające do pracy, ośrodki szkolno- rehabilitacyjne , przeznaczone dla uczniów z określonymi rodzajami niepełnosprawności np. niewidomi, niesłyszący, niepełnosprawni intelektualnie. Te placówki edukacji zawodowej stwarzają młodzieży niepełnosprawnej specjalne warunki do przygotowania się do pracy i zdobycia kwalifikacji zawodowych.[/color][/font][/size][/li] [li][size=3][font=sans-serif][color=black]Otwarty rynek pracy- zatrudnienie wspomagane, model zatrudnienia osób z niepełnosprawnością na otwartym rynku pracy, w celu maksymalnej integracji, mający na celu również wyeliminowanie wykluczenia osób z niepełnosprawnościami.[/color][/font][/size][/li] [/ol] [/justify] [justify][size=3][font=sans-serif] [/font][/size][/justify] [justify][/justify] [justify][size=3][font=sans-serif]Karolina Kowalczyk[/font][/size][/justify] [justify][size=3][font=sans-serif]Trener pracy[/font][/size][/justify] [justify][/justify] [justify]_____________________[/justify] [justify][i][size=2][font=sans-serif]Barczyński A. (2001). Zakłady pracy chronionej w polskim systemie rehabilitacji zawodowej osób niepełnosprawnych. Warszawa: dz. Wyd. KIG-R.[/font][/size][/i][/justify] [justify][i][size=2][font=sans-serif][i]Majewski T. (2005a). Geneza Zatrudnienia wspomaganego osób niepełnosprawnych „Aktywizacja Zawodowa Osób Niepełnosprawnych”.[/i][/font][/size][/i][/justify] [justify][i][size=2][font=sans-serif][i]Majewski T. (2004). Rehabilitacja zawodowa i zatrudnienia osób niewidomych i słabo widzących. Warszawa: Wyd. KIG-R[/i][/font][/size][/i][/justify] [justify][i][size=2][font=sans-serif][i]Majewski T. (2005b). Jak organizować zatrudnienie wspomagane osób niepełnosprawnych ? „ Praca i Rehabilitacja Niepełnosprawnych”.[/i][/font][/size][/i][/justify] [justify][i][size=2][font=sans-serif][i]Majewski T. (1995). Rehabilitacja Zawodowa osób niepełnosprawnych. Warszawa: CB-RRON.[/i][/font][/size][/i][/justify] [justify][i][size=2][font=sans-serif][i]Kowalik S. Rehabilitacja upośledzonych umysłowo. Upośledzenie umysłowe. Teoria i praktyka rehabilitacji.[/i][/font][/size][/i][/justify] [justify][i][size=2][font=sans-serif][i]Mrugalska K. (1998). Osoby z upośledzeniem umysłowym.[/i][/font][/size][/i][/justify] [justify][i][size=2][font=sans-serif][i]Hulek A. (1969). Teoria i praktyka rehabilitacji inwalidów. Warszawa: PZWL.[/i][/font][/size][/i][/justify] [justify][i][size=2][font=sans-serif][i]Piasecki  M. Stępniak M., Osoby z Niepełnosprawnością w Unii Europejskiej- szanse i zagrożenia.[/i][/font][/size][/i][/justify] [justify][i][size=2][font=sans-serif][i]Ustawa o rehabilitacji zawodowej i zatrudnieniu osób niepełnosprawnych z dnia 27 sierpnia 1997.[/i][/font][/size][/i][/justify] [justify][i][size=2][font=sans-serif][i]Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 26 stycznia 1999. DzU nr8, poz. 73.[/i][/font][/size][/i][/justify] [justify][i][size=2][font=sans-serif][i]Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 21 stycznia 2000 r. w sprawie zakładów aktywności zawodowej. DzU 00.6.77.[/i][/font][/size][/i][/justify] [justify][/justify]