[justify][color=#000000][size=3][font=sans-serif]Praca jest po to by zarabiać pieniądze – jest to oczywista zasada. Dzięki niej jednostki mogą zaspokajać swoje podstawowe potrzeby, na przykład fizjologiczne czy szeroko rozumiane poczucie bezpieczeństwa. Są także inne powody podejmowania pracy: jest ona ważnym wyznacznikiem kształtującym osobowość, ma wpływ na rozwój jednostki, a także  pozwala na zrealizowanie twórczej aktywności.[/font][/size][/color][/justify] [justify][/justify] [justify][color=#000000][size=3][font=sans-serif]Dla osoby z niepełnosprawnościami poszukiwanie pracy może być jednak czasem o wiele trudniejszym zadaniem niż dla osoby pełnosprawnej. Osoba z niepełnosprawnością może posiadać ograniczenia, które wpływają na brak możliwości podjęcia pracy bądź prowadzenia aktywnego życia zawodowego. [/font][/size][/color][/justify] [justify][/justify] [justify][color=#000000][size=3][font=sans-serif]Zasadne jest więc zadanie pytania, czy informować pracodawcę o posiadaniu orzeczenia o stopniu niepełnosprawności czy nie? Czy pomoże to w odnalezieniu swego miejsca na rynku pracy czy wręcz przeciwnie – będzie stanowiło przeszkodę? [/font][/size][/color][/justify] [justify][/justify] [justify][color=#000000][size=3][font=sans-serif][b]Zacznijmy od prawnego aspektu treści pytania[/b][/font][/size][/color][/justify] [justify][color=#000000][size=3][font=sans-serif]Odpowiedź tu jest wbrew pozorom prosta: żaden przepis ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych  (Dz. U. z 2023 r. poz. 100 z późn. zm.) nie nakłada na pracownika z niepełnosprawnością obowiązku poinformowania pracodawcy o posiadaniu orzeczenia. Co więcej, pracodawca nie może o to pytać, podobnie jak o narodowość, wyznanie, wiarę czy poglądy polityczne. [/font][/size][/color][/justify] [justify][/justify] [justify][color=#000000][size=3][font=sans-serif]Może natomiast pytać o takie dane jak m.in.:[/font][/size][/color][/justify] [ul] [li][color=#000000][size=3][font=sans-serif]imię (imiona) i nazwisko,[/font][/size][/color][/li] [li][color=#000000][size=3][font=sans-serif]datę urodzenia,[/font][/size][/color][/li] [li][color=#000000][size=3][font=sans-serif]dane kontaktowe wskazane przez taką osobę,[/font][/size][/color][/li] [li][color=#000000][size=3][font=sans-serif]wykształcenie,[/font][/size][/color][/li] [li][color=#000000][size=3][font=sans-serif]kwalifikacje zawodowe,[/font][/size][/color][/li] [li][color=#000000][size=3][font=sans-serif]przebieg dotychczasowego zatrudnienia.[/font][/size][/color][/li] [/ul] [justify][color=#000000][size=3][font=sans-serif]Potencjalny pracownik może więc informować o posiadaniu orzeczenia o stopniu niepełnosprawności wyłącznie jeśli tego sam chce i uważa, że to jest istotne dla wykonywania obowiązków pracy na stanowisku, o które się ubiega.[/font][/size][/color][/justify] [justify][/justify] [justify][color=#000000][size=3][font=sans-serif]Należy jednak pamiętać, iż pracownik nie może ukrywać faktu posiadania orzeczenia o niepełnosprawności przed lekarzem medycyny pracy, w niektórych przypadkach zatajenie tej informacji może być nawet karalne.[/font][/size][/color][/justify] [justify][/justify] [justify][color=#000000][size=3][font=sans-serif]Pracownik powinien również dobrze się zastanowić czy na pewno chce on zatajać fakt posiadania orzeczenia o niepełnosprawności przed pracodawcą. Stanowi to nie tylko ryzyko dyskryminacji, braku uwzględnienia posiadanych ograniczeń związanych z niepełnosprawnością ale również uniemożliwi korzystanie z przywilejów przeznaczonych dla pracodawcy oraz ulg i uprawnień, przeznaczonych dla pracownika.[/font][/size][/color][/justify] [justify][/justify] [justify][color=#000000][size=3][font=sans-serif][b]Orzeczenie o niepełnosprawności a korzyści na rynku pracy.[/b][/font][/size][/color][/justify] [justify][color=#000000][size=3][font=sans-serif]Aktywność zawodowa osób z niepełnosprawnością ma wpływ na uzyskiwanie korzyści przez pracodawców:  [/font][/size][/color][/justify] [justify][ul] [li][color=#000000][size=3][font=sans-serif]dofinansowanie do wynagrodzenia pracownika z niepełnosprawnością od PFRON,[/font][/size][/color][/li] [li][color=#000000][size=3][font=sans-serif]refundację składek ZUS,[/font][/size][/color][/li] [li][color=#000000][size=3][font=sans-serif]zwrot kosztów na przystosowanie stanowiska pracy,[/font][/size][/color][/li] [li][color=#000000][size=3][font=sans-serif]ulgi we wpłatach na PFRON i inne.[/font][/size][/color][/li] [/ul] [/justify] [justify][color=#000000][size=3][font=sans-serif]Dodatkowe uprawnienia i przywileje mają również osoby z niepełnosprawnością. [/font][/size][/color][/justify] [justify][/justify] [justify][color=#000000][size=3][font=sans-serif][b]Zgodnie z treścią Ustawy o rehabilitacji zawodowej, osoby z umiarkowanym lub znacznym stopniem niepełnosprawności mają:[/b][/font][/size][/color][/justify] [justify][ul] [li][color=#000000][size=3][font=sans-serif]skrócony czas pracy – nie może przekraczać 7 godzin na dobę i 35 godzin tygodniowo[/font][/size][/color][/li] [li][color=#000000][size=3][font=sans-serif]dodatkową przerwę na gimnastykę usprawniającą lub wypoczynek – 15 minut wliczane do czasu pracy,[/font][/size][/color][/li] [li][color=#000000][size=3][font=sans-serif]dodatkowy urlop wypoczynkowy w wymiarze 10 dni roboczych w roku kalendarzowym[/font][/size][/color][/li] [li][color=#000000][size=3][font=sans-serif]okresowe zwolnienia od pracy w celu uczestniczenia w turnusie rehabilitacyjnym, wykonania badań specjalistycznych, zabiegów leczniczych lub uzyskania zaopatrzenia ortopedycznego lub jego naprawy[/font][/size][/color][/li] [/ul] [/justify] [justify][color=#000000][size=3][font=sans-serif][b]Czy warto więc ukrywać informacje o posiadaniu stopnia niepełnosprawności?[/b][/font][/size][/color][/justify] [justify][color=#000000][size=3][font=sans-serif]Jednej poprawnej i słusznej odpowiedzi na to pytanie niestety nie ma.  Prawo stoi w tej kwestii po stronie pracownika i to on powinien uznać, co jest dla niego lepsze. W relacjach z pracodawcą nic się nie musi odbywać z przymusu, natomiast warto czasem uwzględnić także stronę potencjalnego pracodawcy i obustronne korzyści, jakie mogą zaistnieć, gdy zostanie poinformowany o niepełnosprawności pracownika. [/font][/size][/color][/justify] [justify][color=#000000][size=3][font=sans-serif]Ważnym zagadnieniem jest jednak także powaga i szacunek do osoby, niezależnie od tego jest ona pełnosprawna czy nie – i w tej kwestii osoby z niepełnosprawnościami mogą obawiać się, że informacja o niepełnosprawności może (choć nie powinna) działać dyskryminująco. [/font][/size][/color][/justify] [justify][/justify] [justify][color=#000000][size=3][font=sans-serif]W przypadku współpracy z Agencją Zatrudnienia Fundacji Fuga Mundi pracodawcy są przygotowani i świadomi, że decydują się na zatrudnianie osób z niepełnosprawnościami, tak więc ryzyko dyskryminacji z tego tytułu jest znacząco zminimalizowane.[/font][/size][/color][/justify] Dmytro Kuźmenko Trener pracy