[justify][size=3][font=sans-serif]Układ oddechowy jest niezwykle ważnym elementem naszego ciała, odpowiedzialnym za [/font][/size][size=3][font=sans-serif]dostarczanie tlenu do krwi i usuwanie dwutlenku węgla. Niestety, jak wiele innych systemów [/font][/size][size=3][font=sans-serif]organizmu, może on być podatny na różne choroby. Choroby układu oddechowego mogą [/font][/size][size=3][font=sans-serif]znacząco wpływać na osoby z niepełnosprawnościami, wprowadzając dodatkowe wyzwania i [/font][/size][size=3][font=sans-serif]utrudniając codzienne funkcjonowanie. Osoby niepełnosprawne mogą być bardziej podatne [/font][/size][size=3][font=sans-serif]na infekcje dróg oddechowych oraz mogą mieć ograniczoną zdolność do skutecznego [/font][/size][size=3][font=sans-serif]oddychania i odbioru tlenu przez organizm. W tym artykule omówimy najczęstsze choroby [/font][/size][size=3][font=sans-serif]układu oddechowego, ich objawy, przyczyny oraz metody leczenia. [/font][/size][/justify] [justify][size=3][font=sans-serif][b]Zapalenie oskrzeli,[/b] jest jedną z najczęstszych chorób układu oddechowego. Objawia [/font][/size][size=3][font=sans-serif]się przewlekłym kaszlem, dusznością i nadmiernym wydzielaniem śluzu. Główne przyczyny to [/font][/size][size=3][font=sans-serif]infekcje wirusowe lub bakteryjne, palenie tytoniu, zanieczyszczenia środowiskowe oraz [/font][/size][size=3][font=sans-serif]alergie. Leczenie obejmuje stosowanie leków przeciwzapalnych, rozszerzających oskrzela, a[/font][/size][size=3][font=sans-serif]w przypadkach infekcji bakteryjnych również antybiotyków. [/font][/size][/justify] [justify][size=3][font=sans-serif][b]Astma[/b], jest przewlekłą chorobą układu oddechowego, charakteryzującą się skurczem [/font][/size][size=3][font=sans-serif]oskrzeli, co prowadzi do duszności, świszczącego oddechu, kaszlu i ucisku w klatce [/font][/size][size=3][font=sans-serif]piersiowej. Czynniki wywołujące astmę mogą obejmować alergeny, zanieczyszczenia [/font][/size][size=3][font=sans-serif]powietrza, dym tytoniowy i stres. Leczenie astmy opiera się na stosowaniu leków [/font][/size][size=3][font=sans-serif]rozszerzających oskrzela, kortykosteroidów wziewnych i unikaniu czynników wywołujących. [/font][/size][/justify] [justify][size=3][font=sans-serif][b]Przewlekła obturacyjna choroba płuc (POChP)[/b], to choroba [/font][/size][size=3][font=sans-serif]charakteryzująca się przewlekłym zwężeniem dróg oddechowych, powodującym duszność, [/font][/size][size=3][font=sans-serif]kaszel z wydzieliną i ograniczoną wydolność płuc. Palenie tytoniu jest głównym czynnikiem [/font][/size][size=3][font=sans-serif]ryzyka rozwoju POChP. Leczenie obejmuje rzucenie palenia, farmakoterapię (leki [/font][/size][size=3][font=sans-serif]rozszerzające oskrzela, sterydy wziewne) oraz rehabilitację oddechową.[/font][/size][/justify] [justify][/justify] [justify][size=3][font=sans-serif][b]Ropnie płuc[/b], to ogniska zakażenia w tkankach płucnych, które tworzą [/font][/size][size=3][font=sans-serif]się w wyniku bakteryjnych lub grzybiczych infekcji. Objawy obejmują gorączkę, duszność, [/font][/size][size=3][font=sans-serif]kaszel z ropną plwociną i ból w klatce piersiowej. Leczenie ropni płuc polega na stosowaniu [/font][/size][size=3][font=sans-serif]antybiotyków i ewentualnie drenażu chirurgicznym.[/font][/size][/justify] [justify][/justify] [justify][size=3][font=sans-serif][b]Rak płuc[/b], jest jednym z najpoważniejszych schorzeń układu [/font][/size][size=3][font=sans-serif]oddechowego, a jednocześnie jednym z najczęstszych nowotworów na świecie. Głównym [/font][/size][size=3][font=sans-serif]czynnikiem ryzyka jest palenie tytoniu, zarówno aktywne, jak i biernie. Objawy raka płuc [/font][/size][size=3][font=sans-serif]mogą obejmować kaszel, duszność, ból w klatce piersiowej, utratę masy ciała i krwioplucie. [/font][/size][size=3][font=sans-serif]Leczenie raka płuc zależy od stadium zaawansowania choroby i może obejmować [/font][/size][size=3][font=sans-serif]chirurgiczne usunięcie guza, chemioterapię, radioterapię lub terapię celowaną.[/font][/size][/justify] [justify][/justify] [justify][size=3][font=sans-serif][b]Choroba restrykcyjna płuc,[/b] jest stanem, w którym pojemność [/font][/size][size=3][font=sans-serif]płuc jest zmniejszona, co prowadzi do trudności z oddychaniem i duszności. Przyczyny mogą [/font][/size][size=3][font=sans-serif]obejmować blizny płucne, zwłóknienie płuc, pourazowe uszkodzenia lub niektóre choroby [/font][/size][size=3][font=sans-serif]układowe. Leczenie opiera się na łagodzeniu objawów i leczeniu przyczynowych, na przykład [/font][/size][size=3][font=sans-serif]poprzez terapię tlenową i rehabilitację oddechową.[/font][/size][/justify] [justify][/justify] [justify][size=3][font=sans-serif][b]Choroba obturacyjna dróg oddechowych u niemowląt [/b][/font][/size][size=3][font=sans-serif]([b]mukowiscydoza[/b]), to dziedziczna choroba, która powoduje gromadzenie się gęstego śluzu w [/font][/size][size=3][font=sans-serif]narządach, w tym w płucach. Objawy mogą obejmować przewlekły kaszel, nawracające [/font][/size][size=3][font=sans-serif]infekcje dróg oddechowych, trudności w oddychaniu i niedożywienie. Leczenie [/font][/size][size=3][font=sans-serif]mukowiscydozy ma na celu łagodzenie objawów, zapobieganie infekcjom i wspieranie [/font][/size][size=3][font=sans-serif]funkcjonowania płuc poprzez stosowanie leków, terapię fizyczną i dietę.[/font][/size][/justify] [justify][/justify] [justify][size=3][font=sans-serif]Najczęstsze choroby układu oddechowego, takie jak zapalenie oskrzeli, [/font][/size][size=3][font=sans-serif]astma, POChP, ropnie płuc, rak płuc, choroba restrykcyjna płuc oraz mukowiscydoza, mają [/font][/size][size=3][font=sans-serif]różne przyczyny i objawy. Osoby z niepełnosprawnościami powinny szczególnie dbać o [/font][/size][size=3][font=sans-serif]profilaktykę i zważać na pierwsze symptomy różnych chorób. Wielu z tych chorób można [/font][/size][size=3][font=sans-serif]uniknąć poprzez zmianę stylu życia, taką jak rzucenie palenia, unikanie zanieczyszczeń [/font][/size][size=3][font=sans-serif]powietrza i dbanie o higienę dróg oddechowych. Jednak w przypadku wystąpienia tych [/font][/size][size=3][font=sans-serif]chorób istotne jest wcześnie rozpoznanie i odpowiednie leczenie, które może obejmować [/font][/size][size=3][font=sans-serif]farmakoterapię, rehabilitację oddechową, terapię fizyczną oraz interwencje chirurgiczne. [/font][/size][size=3][font=sans-serif]Regularne monitorowanie zdrowia układu oddechowego i wczesne reagowanie na [/font][/size][size=3][font=sans-serif]niepokojące objawy są kluczowe dla utrzymania dobrego stanu zdrowia.[/font][/size][/justify] [justify][/justify] Diana Machalska Trener pracy __________________ [size=2][i]T.Płusa, „Choroby układu oddechowego”, Termedia, 2014 B.Woynarowska, „Edukacja zdrowotna”, Wydawnictwo Naukowe PWN, 2017 https://www.who.int/ https://zpe.gov.pl/a/profilaktyka-chorob-ukladu-oddechowego/DNN5ltUvz[/i][/size]